Thế giới phi tuyến tính

Khi định nghĩa về cuộc sống và sự thành công không còn nằm ở những chiều hướng phát triển và đánh giá thông thường.

Ở những năm tháng và thế hệ trước

Ở những năm tháng và thế hệ trước, sự thành công thường được định nghĩa rất rõ ràng, thường tập trung vào những đánh giá như sự phát triển trong kiến thức, sự thăng tiến trong nghề nghiệp, và sự tích lũy của cải vật chất. Những yếu tố này được xem như đích đến và mục tiêu mà nhiều người hướng tới.

Nhiều công ty cũng xây dựng những lộ trình thăng tiến rất bài bản. Con đường phát triển sự nghiệp được định hình bởi các bậc thang rõ ràng: làm tốt công việc, được thăng chức, tăng lương, và tiếp tục leo lên nấc thang nghề nghiệp cao hơn. Các cụ ngày xưa còn có câu “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh” – thành thạo một nghề sẽ mang lại sự vững vàng trong cuộc sống – đã gắn liền với cách nhìn nhận về công việc của con người trong xã hội.

Có thể gọi đây là một thế giới tuyến tính khi tất cả những thước đo và thang điểm đều đã được định nghĩa và đánh giá, dù đôi khi bằng định kiến xã hội.

Hiện tại thì sao?

Ngày nay, mặc dù những định nghĩa truyền thống về thành công vẫn còn giá trị, chúng đang đối mặt với nhiều thách thức hơn bao giờ hết, khi người trẻ thường xuyên đặt ra câu hỏi, “Mình có cần đáp ứng hết những tiêu chí đó để trở nên thành công hay không?”. Với sự xuất hiện của các doanh nghiệp trẻ và những tổ chức có cấu trúc linh hoạt, lộ trình thăng tiến không còn được vạch ra rõ ràng. Nhiều công ty startup thậm chí không có hệ thống cấp bậc rõ ràng, và việc thăng tiến trong nghề nghiệp không còn dựa trên những tiêu chí cũ.

Thay vì tập trung vào danh hiệu hay sự tích lũy vật chất, có những hướng đi khác để ta lựa chọn. Việc tìm kiếm sự phát triển nội lực, mở rộng kỹ năng và đào sâu vào giá trị bản thân đang nhận được sự quan tâm lớn của cộng đồng với nhất nhiều những khoá self-help, chữa lành mở tràn lan trên mạng internet.. Thành công giờ đây không chỉ gói gọn trong việc đạt được các mục tiêu bên ngoài, mà còn là sự hài lòng nội tâm, khả năng thích nghi và cân bằng trong cuộc sống.

Ngoài ra, thế giới ngày nay tồn tại nhiều biến động không thể lường trước, một số được gọi là hiện tượng “thiên nga đen” trong tâm lý học. Đây là những sự kiện hiếm hoi nhưng mang tính chất thay đổi hoàn toàn cục diện. Đại dịch COVID-19 là một ví dụ điển hình, khi nó buộc cả thế giới phải nhìn nhận lại cách sống và làm việc.

Những thước đo, thang điểm trong thế giới hiện tại không dễ dàng để đoán định như ngày trước. Sự thăng tiến hay định nghĩa thành công cũng không nhất thiết phải đi theo đường thẳng tăng dần mà có thể có muôn vàn cách diễn đạt khác nhau.

Vậy Bài học là gì?

Từ thực tế này, bài học quan trọng nhất là cần nhận thức rõ rằng chúng ta đang sống trong một thế giới mở, nơi cơ hội luôn tồn tại, nhưng đi kèm với đó là sự biến động không ngừng. Để thích nghi, con người cần duy trì sự cân bằng giữa việc đạt được mục tiêu cá nhân và sẵn sàng đối mặt với những thay đổi bất ngờ.

Hãy chuẩn bị tâm thế cho cuộc chơi mới. Thay vì bó buộc mình vào những lộ trình cố định, hãy không ngừng học hỏi, rèn luyện sự linh hoạt và mở lòng đón nhận những cơ hội đến từ những ngã rẽ không lường trước. Thành công ngày nay không còn là đích đến, mà là hành trình trưởng thành không ngừng.

Tài liệu tham khảo

Khoá học Kinh nghiệm phát triển sự nghiệp – Vũ Trí Đức Thế trên Fonos

---

Bài viết nằm trong thử thách viết 30 ngày của Writing On The Net 7

#wotn7